Toplu İş arama izni çıkış tarihini etkiler mi?

Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshedilmesi nedeniyle işçilerin mağdur olmalarını önlemek amacıyla iş mevzuatında çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerden biri de işçilere yeni iş arama izni verilmesidir.

İşçi ihbar süresinde ve iş saatleri içerisinde günde iki saatten az olmamak üzere iş arama izni kullanır. İşçi iş arama iznini ücretinden bir kesinti olmadan kullanır. Yeni iş arama izninin amacı işçinin ihbar süresi sonunda eski işinden ayrılmasıyla birlikte yeni bir işe kısa sürede başlamasının sağlanması ve işçilerin geçici bir süre de olsa çalışma hayatının dışında kalmalarını önlemektir.

İş Yasası’nın 17. maddesinde öngörülen bildirim süreleri içinde işveren, aynı Yasa’nın 27. maddesi gereğince işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermek zorundadır. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.

Toplu İş Arama İzni nasıl kullanılır?

Örnek: İki hafta ihbar öneli kullanacak olan bir işçi toplu olarak iş arama iznini nasıl kullanacaktır?

İşçinin haftada bir gün hafta tatili kullandığını varsayarsak, işçinin iki haftalık süre içerisinde çalışması gereken gün sayısı 14-2=12 işgünüdür. İşçinin günde iki saat iş arama izni kullanacağını göz önünde bulundurduğumuzda 12 x 2=24 saat işçiye iş arama iznini işten ayrılma tarihinden önce toplu olarak kullanacaktır. İşçinin günlük çalışma süresinin 7.5 saat olduğunu kabul edersek 24:7.5=3.2 olacaktır. Buna göre işçi 3 gün toplu olarak işçi iş arama iznini kullanacaktır. Günden arta kalan 2 saatlik kısmı da saat olarak işten ayrılmadan önce iş saatleri içerisinde kullanacaktır. Bu durumda işçiye ihbar tazminatı ödenmeyecektir.

İhbar süresi içinde işçi çalıştırılırsa;

İşveren, işçiye bildirim süreleri içerisinde (işten ayrılmadan önce) yeni iş arama iznini günde en az iki saat olmak üzere ücretinden bir kesinti yapmaksızın vermek zorundadır. İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırması halinde, işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı olarak işçiye ödemesi gerekir.

Toplu İş arama iznini kullanan işçinin işten çıkış tarihi nasıl belirlenecektir?

Yukarıdaki örnekte iki hafta ihbar süresi olan işçinin toplu iş arama iznini kullanmasaydı ihbar süresi bitimi 26.11.2022 tarihiydi. İşçi 2 saatlik iş arama iznini işverene toplu olarak kullanmak istediğini beyan etmiştir.

Bu durumda işyerine 23.11.2022 tarihinden itibaren gelmeyecek. Çıkış tarihi ise ihbar süresinin bitimi olan 26.11.2022 tarihi olacak. Yani işçi iş arama iznini toplu kullanmasından sebep sadece bu 3 gün 2 saat için işe gelmeyecek, çıkış tarihi ise bu 3 gün kadar geriye çekilmeyecektir.

23.11.2022-  İşten 2 saat erken çıkış

24.11.2022- İşe gelmeyecek. Toplu iş arama izninin 1. günü

25.11.2022-İşe gelmeyecek. Toplu iş arama izninin 2. günü

26.11.2022-İşe gelmeyecek. Toplu iş arama izninin 3. günü- Mesai bitimi çıkış. Çıkış tarihi: 26.11.2022

Buradaki ince nokta; Toplu iş arama iznini kullanan işçi, bu izinlerini fesih tarihinden önceki günlere denk getirmesi gerektiği için hesaplanan ilk fesih tarihi olan ihbar süresinin bitiminden 3 gün önce işyerinden ayrılmış olacaktır. Bu 3 işgünü işçinin iş arama izin günü olduğu için çıkış tarihi de bu sürenin sonunda olmalıdır.